مهندسی ارزش سیستمی است برای استفاده در مواقعی که به نتایجی بهتر از شرایط عادی نیاز داریم. (توجه اصلی به کارکرد است)
هزینه: مجموع پرداختهایی که برای تامین عوامل تولید و نهایی شدن یک محصول، کالا یا خدمت انجام میشود.
قیمت: مبلغی که فروشنده بابت ارایه یک محصول یا خدمت از مشتری مطالبه میکند.
کارکرد: کاری که محصول به خاطر انجام دادن آن به فروش میرسد.
عملکرد: سطح معینی از انجام کارکرد است.
بها: پایینترین هزینه پرداختی برای داشتن یک محصول، از دید مشتری، بهای آن کالا منظور میشود.
ارزش: کمترین هزینهای که با آن میتوان یک کارکرد را با اثربخشی و اطمینان، به نحو مطلوب انجام داد.
هزینه / کارکرد = ارزش
(هزینه کارکرد / بهای کارکرد = شاخص ارزش): هرچه به عدد یک نزدیکتر باشد ارزش آن بیشتر است.
مثلث بقا شامل سه بعد اصلی یک محصول، یعنی هزینه (یا قیمت)، کیفیت و کارکردگرایی است.
رویکرد کارکرد گرای مهندسی ارزش: با سه روش زیر میتوان میزان سودآوری یک بنگاه اقتصادی را افزایش داد: 1.افزایش قیمت محصول 2.افزایش میزان فروش محصول 3.کاهش هزینههای تولید محصول
مهندسی ارزش، متدولوژی قدرتمندی است برای حل مسایل، کاهش هزینهها و به طور همزمان، بهبود عملکرد و کیفیت، که با شناسایی و ارتقای شاخصهای ارزش و به کارگیری خلاقیت، رضایت مشتری را افزایش میدهد و به ارزش سرمایهگذاری میافزاید.
سه مرحله اصلی مطالعه ارزش، به ترتیب پیشمطالعه، مطالعه ارزش و مطالعه تکمیلی هستند
پیشمطالعه (1 تا 3 روز) – مطالعه ارزش (3 تا 5 روز) – مطالعه تکمیلی (1 تا 4 هفته)
در شرایط کاری کشور ما ایران، در نظرگرفتن مدت زمان 30 روز کاری برای هر سه مرحله معقول بنظر میآید. مهندسی ارزش یک فعالیت ضربتی و باید در کوتاهترین زمان انجام شود.
به طور کل در مهندسی ارزش با دوگروه پرسش مواجه هستیم:
· گروه اول (پرسشهای مربوط به وضع موجود)
· گروه دوم (پرسشهای مربوط به طرح گزینه جایگزین)
مرحله پیش مطالعه Pre-Study /
اقداماتی را مورد توجه قرار میدهیم که پیش نیازها و ضرورتهای ما را به هنگام مطالعه اصلی، برآورده میسازند. فعالیتهای ششگانه مرحله پیش مطالعه هستند.
1. مشخص کردن نیازها و خواستههای کارفرما، کاربران و مشتریان پروژه
2. گردآوری مجموعه دادهها و اطلاعات پروژه
3. تعیین معیارهای ارزیابی
4. تعیین محدوده مطالعه ارزش
5. نحوه ایجاد مدل دادهها
6. تدارکات برگزاری نشستهای تیم مطالعه
در ابتدای امر ضروری است که هدفمان را از انجام مطالعه مهندسی ارزش مشخص کنیم. همچنین باید بدانیم که نتیجه کار را با چه معیارهایی خواهیم سنجید.
تیم مهندسی ارزش
تیم مهندسی ارزش ایدهآل حداکثر شامل12 تا 15 نفر عضو تمام وقت است. این گروه میتواند از مشاوره و حضور افراد دیگری نیز به صورت پارهوقت بهره گیرد. بجز تسهیلگر مطالعه که تخصص وی مهندسی ارزش است دیگر اعضای تیم با توجه به موضوع و زمینه پروژه انتخاب خواهند شد.
اولین گام در تعیین تیم: شناسایی ترکیب تخصصهای مورد نیاز است.
نکته دیگر: ذهن باز و روحیه پرسشگری اعضا باید بر تخصص آنها ترجیح داشته باشد.
حضور نمایندهای از سازمان کارفرمای پروژه و مدیر پروژه در جمع اعضای تیم بسیار مفید است.
عضویت افرادی از سازمان پروژه و به ویژه مدیر پروژه در تیم بسیار مفید است.
9 ویژگی اصلی تسهیلگر تیم
1.پرسشگر باشد. 2.همیشه بیطرف باشد. 3.اهل تبادل اطلاعات باشد. 4.به همه چیزهایی که گفته میشود و نمیشود گوش دهد. 5.حاشیه رویها را کنترل کند. 6.مفسر خوبی باشد. 7.جمعبندیهای مختصر و واضحی ارایه دهد. 8.توانمندی ترکیب ایدهها را داشته باشد. 9.به زبانی متناسب با اعضای تیم سخن بگوید.
پرسشنامه مرحله پیشمطالعه
1. اطلاعات کلی پروژه
2. اعضای گروه پیشنهادی کارفرما برای مشارکت در مطالعه مهندسی ارزش
3. ویژگیهای پروژه
4. مسالههای موجود یا قابل پیشبینی
5. بازاریابی و زمان ورود محصول به بازار
6. محدودیتهای مالی و هزینهای
7. اطلاعات تولید
8. سازمان و کارکنان آن
9. توضیحهای کلی و تکمیلی