یک پروژه معماری در سه فاز شکل می گیرد و این سه فاز باید بصورت مرتب و سلسله وار پشت سر هم قرار گیرد تا معماری شکل بگیرد که که این سه فاز عبارتند از فاز صفر، فاز یک و دو معماری
فاز صفر ( مطالعات ) - 2- فاز یک ( طراحی ) 3- فاز دو ( نقشه های اجرایی) 4- فاز سه ( اجرا و نظارت )
فاز صفر معماری :
شامل مطالعات و کسب اطلاعات در ارتباط با نیازهای پروژه ، اقلیم ، الزامات شرایط محیطی و قوانین و استاندارد ها می باشد .
جمع آوری اطلاعات و شناخت سایت (زمین) پروژه
در این مرحله باید به بررسی شرایط سایت پروژه پرداخت و ابعاد، اندازه و همسایگی های زمین را شناخت. طراح باید جهت گیری جغرافیایی و دسترسی های معبرهای عمومی آن را در نظر بگیرد. میزان عبور و مرور پیاده و سواره را بشناسد و شرایط کالبدی (فیزیکی)، فرهنگی و اجتماعی محل قرارگیری زمین پروژه را شناسایی کند. جمع آوری این اطلاعات کمک خواهد کرد تا معمار بتواند تصمیمات صحیح اتخاذ کرده و حتی در مراحل بعدی کار از آنها استفاده کند.
جمع آوری اطلاعات و شناخت اقلیم منطقه
معمار باید بداند که زمین پروژه در کدام یک از مناطق آب و هوایی قرار دارد. تا بتواند برحسب شرایط محیطی دست به انتخاب مصالح و طراحی فضاهای ساختمان بزند. همه ما خوب می دانیم که شرایط اقلیمی هر منطقه تاثیرات مستقیمی بر روی ساخت و سازهای آن دارد و محدودیت هایی را در انتخاب گزینه های پیش روی طراح ایجاد می کند. بنابراین در این مرحله تجزیه تحلیل های لازم به خوبی صورت می پذیرد.
بررسی نمونه مورد های مرتبط اجرا شده
پس از کسب اطلاعات پایه ای نوبت آن خواهد رسید که طراح شروع به جستجو بکند و ساختمان های اجرا شده در شرایط مشابه پروژه خود را بیابد. این شباهت ها می تواند در حوزه کاربری و یا اقلیمی باشد. دیدن نمونه ای اجرایی و موفق به یاری طراح خواهد آمد تا بداند که در شرایط یکسان به چه نکاتی باید توجه کند. بدیهی است که این بررسی ها تنها برای دیدن و ایده گرفتن است و انتظار می رود که باعث خلق اثری خلاقانه، نو و بدیع شود.
فاز یک معماری:
پیاده کردن اطلاعات کسب شده (تجارب و نظرات کارفرما) فاز صفر در قالب (کانسپت) ارائه طرح ها و نقشه های اولیه یا نقشه های فاز یک می باشد و این نقشه ها که شامل پلان ها ، نماها و مقاطع می باشند برای ارایه جهت اخذ مجوز های لازم برای ساخت به مراکز صدور پروانه اعم از شهرداری ها یا بخشداری ها و ..... بکار گرفته می شوند.
شکل گیری کانسپت و ایده های طرح
با توجه به تجزیه و تحلیل لیست اطلاعات به دست آمده از هر بخش، معمار کانسپت اولیه (مفهوم کلی) طرح را پیش روی خود می گذارد و برای اجرایی کردن آن ایده هایی کاربردی را مد نظر قرار می دهد. در صورتی که کاربری فضا از اهمیت ویژه ی فرهنگی، اجتماعی برخوردار باشد کانسپت طرح اهمیت بیشتری خواهد داشت. در پروژه هایی مانند بیمارستان ها و پایانه های که روابط فضاها و رفت آمد در آن در اولویت قرار دارد ایده ها از رویکرد کاملا مفهومی فاصله می گیرد.
برنامه ریزی فیزیکی، طراحی دیاگرام روابط و عرصه بندی فضاها
تعیین ریزفضاهای ساختمان و مشخص کردن روابط آنها با یکدیگر باید به وضوح انجام بگیرد. گرچه اعداد و ارقام اندازه های فضاها در مراحل بعدی ممکن است با توجه به شرایط ترسیمی و ... تغییر کند اما ترسیمات شماتیک (فرضی و بدون اندازه) جایگذاری فضاها لازم است. معمار در این مرحله عرصه بندی فضاها را انجام م
ی دهد. فضاهای عمومی و خصوصی، خدماتی و اداری و.... را تقسیم بندی می کند و از محدوده قرار گیری آنها در پلان مطمئن می شود.
طراحی فضا و حجم ساختمان
برای طراحی فضا و حجم بنا ترسیمات شماتیک و ابتدایی، مفید و کاربردی خواهند بود. این ترسیمات هم به صورت دو بعدی و هم سه بعدی به طراح اجازه میداد که تصویر ذهنی خود را پیاده کرده و از امکان پذیر بودن اجرای آن تا حدی مطلع شود. با این کار می توان افکار اولیه طرح را در راستای اهداف پروژه بسط و گسترش داد. طراحی حجم، نما و معماری داخلی ساختمان در این مرحله تا حد قابل قبولی پیش خواهد رفت و آماده ترسیمات دقیق خواهد شد.
فاز دو معماری:
بر اساس مقررات ملی ساختمان و ضوابط سازمان مدیریت برنامه و بودجه تهیه می شود و شامل ترسیم و ارایه نقشه هایی اجرایی ساختمان جهت اجرا یا ارائه به پیمانکاران می باشد که لیست این نقشه ها به شرح زیر می باشد :
· فهرست نقشه های فاز دو
· جدول نازک کاری
· پلان اندازه گذاری
· پلان کفسازی و مبلمان
· پلان سقف کاذب
· پلان تیپ بندی در و پنجره و ارجاعات ( کدگذاری )
· پلان نعل درگاه
· پلان فونداسیون و کرسی چینی
· پلان تیر ریزی
· سایت پلان
· پلان فاز دو بام
· پلان تاسیسات مکانیکی ( آبگرم و آبسرد ، گرمایش و سرمایش ، فاضلاب )
· پلان تاسیسات الکتریکی
· برش های فاز دو
· نماها
· بزرگنمایی سرویس بهداشتی
· بزرگنمایی پله ( برش و جزئیات اجرایی پله )
· تیپ بندی در و پنجره
· جزئیات اجرایی خاص پروژه که دقیقا مرتبط با همان پروژه باشد.
· ارائه جزئیات عمومی
فاز سه معماری: ( اجرا و نظارت )
بازنگری و طراحی اصلاحی ، ازبیلت ها و دستور کارها